Concert “Mystieke klanken in de Munsterkerk”                                         Programma toelichting.

Het programma is samengesteld in het kader van het jubileumjaar “800 jaar Munsterkerk” en daarbij is uitgegaan van de vier volgende elementen:

– Het feest van de Kerkwijding (K)

– Het hoogfeest van het Heilig Sacrament (S)

– De patroonheilige van de kerk: Onze Lieve Vrouwe (M)

– De grote Lofprijzing (L)

I – Kerkwijding (K)

Het programma opent met twee versies van “Locus iste a Deo factus est” (‘Deze plek is door God gemaakt’), de tekst van het graduale van de mis van het Feest van de Kerkwijding. Dit feest wordt elk jaar gevierd, maar in 2020 was het een extra bijzonder moment om hierbij stil te staan: op 20 oktober was het immers 800 jaar geleden dat de Munsterkerk werd ingewijd. Eerst klinkt de compositie van Anton Bruckner gevolgd door die van Paul Mealor. Verderop in het programma wordt opnieuw aandacht geschonken aan het feest van de Kerkwijding met muziek van Edward Bairstow.

II – Hoogfeest van het Heilig Sacrament (S)

Nu volgen enkele werken die betrekking hebben op het feest van het Heilig Sacramen

Ongeveer 40 jaar na de wijding van de Munsterkerk en de cisterciënzer abdij werd dit feest officieel ingevoerd door Paus Urbanus de IV. Dit Hoogfeest kreeg veel aandacht in de liturgie van de cisterciënzer orde. Vandaar dat we enkele kernstukken geprogrammeerd hebben die toen gezongen werden. (“Op dit feest wordt gevierd dat Jezus Christus zich in de gedaante van brood en wijn aan de gelovigen wil geven als voedsel en voortdurend onder de mensen wil blijven door middel van zijn waarachtige tegenwoordigheid”).

Als eerste klinkt de eucharistische hymne “Ave verum corpus” in een zetting van de Amerikaanse componist Daniel Elder. Deze hymne werd in de Middeleeuwen gezongen bij de elevatie (opheffing) van de hostie na de consecratie. Ook werd/wordt deze hymne vaak gezongen bij de zegening van het heilig sacrament.

Vervolgens neemt het orgel het even over en zal er een deel klinken uit het ‘Livre du Saint Sacrément’ van Olivier Messiaen, en wel: “Adore te” gebaseerd op een tekst van Thomas van Aquino.

Van dezelfde componist brengt het koor het koorwerk “O Sacrum Convivium”. De tekst is wederom van Thomas van Aquino.

III – De grote lofprijzing (L).

Als derde onderwerp wordt het 800-jarig jubileum, volgens goed katholiek gebruik, feestelijk onderstreept met het “Te Deum”: de grote lofprijzing, in een zetting uit 1934, gecomponeerd door Benjamin Britten.

IV – De Heilige Maagd Maria: de patroonheilige van de Munsterkerk (M).

Dit onderwerp wordt geopend met de Maria-antifoon “O Rubor Sanguinis” van Hildegard von Bingen, gezongen door een jonge vrouwelijke vocalist op het oksaal van de westbouw van de kerk: de plek waar waarschijnlijk vroeger de kloosterzusters de liturgische diensten bijwoonden.

Met deze opstelling en met Hildegard’s muziek wordt geprobeerd een (klank)beeld op te wekken uit de vroegste periode van het klooster.

Hildegard von Bingen was een Duitse benedictijnse abdis die leefde van 1098 tot 1179 en geldt als eerste vertegenwoordigster van de Duitse middeleeuwse mystiek. Zij componeerde ongeveer 75 gezangen voor de liturgie op basis van haar visioenen. De muziek van Hildegard zit in de traditie van het Gregoriaans, maar qua tekst zitten er wel allerlei lyrische ontboezemingen in. De muziek van Hildegard von Bingen is bewaard gebleven in slechts twee handschriften, waarvan er één zich bevindt in de abdij van Dendermonde, België. Op het einde van haar leven stuurde zij haar manuscript naar de Cisterciënzer-abdij van Villiers, Frankrijk.

Of ook in het Cisterciënzer vrouwenklooster van Roermond Hildegard’s muziek geklonken heeft, is – nog – niet bekend. Het is in ieder geval niet ondenkbaar.

Vervolgens klinkt hét gezang van Maria: het “Magnificat”, hier in een compositie van één van Nederlands bekendste kerkmusici Hendrik Andriessen.

Het “Salve Regina” van Arvo Pärt slaat een brug tussen onze moderne tijd en de begintijd van het klooster: het tijdloze van spiritualiteit komt in dit stuk goed tot uitdrukking.

Dit Maria-onderwerp zal worden afgesloten met een solo-gezang, eveneens van Hildegard von Bingen: “O quam magnum miraculum”.

V – Tot slot

 In het laatste gedeelte van het concert wordt, zoals eerder aangegeven, nog een keer verwezen naar het Feest van de Kerkwijding met “Blessed City” van Edward Bairstow, waarin de het “Hemelse huis van God” wordt bezongen. De tekst is ontleend aan de twee hymnes: ‘Urbs beata Jerusalem’ en ‘Angularis fundamentum’, beide bestemd voor de vespers van het Feest van de Kerkwijding.

Hierna wordt op het orgel de compositie Adagio in E van Frank Bridge ten gehore gebracht.

Het programma wordt afgesloten met een hommage aan de patroonheilige “Onze-Lieve Vrouwe” met het “Ave Maria” in de beroemde 8-stemmige zetting van Anton Bruckner.

 

Op zondag 3 juli traden wij op in de Ursulakapel, Voogdijstraat 24 te Roermond.

De oproep om tijdens ‘Gluren bij de Buren luisteren naar ons optreden in de Ursulakapel, Voogdijstraat 24 te Roermond was zeer succesvol. In drie optredens bezochten circa 150 liefhebbers van vocale muziek waarin modern en toegankelijk repertoire ten gehore werd gebracht.

Terug naar Home